Ένας άνθρωπος κάθεται φυλακισμένος σε μια βαθιά, σκοτεινή τρύπα θρηνώντας. Από εκεί διέρχονται ο Κομφούκιος και ο Λάο Τσε (οι πρώτοι που δίδαξαν περί οργάνωσης του κράτους και ηθικής, και οι πρώτοι επίσης θεμελιωτές θρησκειών). Ο Κομφούκιος του φωνάζει από ψηλά: «Αν είχες ακούσει τη διδασκαλία μου δεν θα είχες πέσει μέσα». Και οι δυό τους φεύγουν.
Στη συνέχεια περνάει από εκεί ο Βούδας και τον συμβουλεύει: «Κλείσε μονάχα τα μάτια σου και διαλογίσου και τότε θα διαπιστώσεις πως όλα δεν είναι παρά ψευδαίσθηση, και αμέσως θα αισθανθείς καλύτερα». Και αυτός αποχωρεί έπειτα.
Σειρά έχει ο Μωάμεθ που του κράζει στην τρύπα: «Κισμέτ! Ο Αλλάχ σε είχε εκ των προτέρων καταδικάσει να παραμείνεις εκεί κάτω. Κάνε μας τη χάρη λοιπόν και κλείσε το στόμα σου!». Και αγανακτισμένος συνεχίζει τον δρόμο του.
Τέλος περνάει και ο Ιησούς και ακούει τον θρήνο. Η καρδιά του νιώθει έλεος, απλώνει το χέρι του στον άνθρωπο και τον τραβά από την τρύπα έξω στο φως. Μαζί αναχωρούν και πορεύονται.
Ο Κομφούκιος και ο Λάο Τσε (Κίνα), ο Ζαρατούστρα (Περσία), οι Βέδες και η Μπαγκαβάντ Γκιντά (Ινδία), ο Βούδας Γκαουτάμα, ο Μαχαβίρα (της θρησκείας Τζάϊνα ή Ζαϊνισμού), ο Σωκράτης ή ο Πλάτων (Ελλάδα), ο Βαχαϊσμός και ο Μωάμεθ, το Σίντο με την προσκύνηση–λατρεία του αυτοκράτορα, οι Βουντού (Καραϊβική), ο Ανιμισμός (ιθαγενείς λαοί σε πρωτόγονο στάδιο): από πού, αλήθεια, φέγγει το φως; Από πού προέρχεται πραγματική σωτηρία; Τι κηρύσσουν τούτες οι θρησκείες; Είναι πράγματι το ίδιο και το αυτό είτε προσκυνάς ένα λίθινο φαλλό στο ναό του Σίβα, είτε είσαι οπαδός μιας θρησκείας που αξιώνει από εσένα να διεξάγεις ιερό πόλεμο, είναι το ίδιο πράγμα οι ανθρωποθυσίες (όπως στους Μάγια) με το να προσκυνάς τον σταυρό και να ακολουθείς μια πίστη της οποίας επίκεντρο είναι η αγάπη προς τον εχθρό;
Ο C.S. Lewis το διατυπώνει εξαιρετικά εύστοχα: “Αν πήγαινες στον Βούδα και τον ρωτούσες: ‘Είσαι ο γιος του Βράχμα;’ θα σου απαντούσε: ‘Γιε μου, βρίσκεσαι ακόμα στην κοιλάδα των ψευδαισθήσεων.’ Αν απευθυνόσουν στον Σωκράτη και τον ρωτούσες: ‘είσαι ο Ζεύς;’, εκείνος θα γέλαγε μαζί σου. Αν πάλι στρεφόσουν στον Μωάμεθ προκειμένου να τον ρωτήσεις: ‘Είσαι ο Αλλάχ;’, εκείνος αρχικά θα διερρήγνυε τα ιμάτιά του και κατόπιν θα σου έκοβε το λαρύγγι. Σε περίπτωση που ρωτούσες τον Κομφούκιο: ‘Είσαι τα ουράνια;’, υποθέτω πως θα σου αποκρινόταν: ‘Τέτοιου είδους παρατηρήσεις που δεν εναρμονίζονται με τη φύση, δείχνουν κακογουστιά’. Το μόνο πρόσωπο που μπορεί να ισχυριστεί την ταύτισή του με την θεότητα είναι, κατά τη γνώμη μου, είτε ο ίδιος ο Θεός, είτε ένας ολότελα καθυστερημένος πνευματικά άνθρωπος, ο οποίος υποφέρει από τέτοιας μορφής τύφλωση, ώστε αυτή να του έχει υποσκάψει και κλονίσει το πνεύμα στο σύνολό του».
Η ζωή του Χριστού είναι η εκπλήρωση πολυάριθμων προφητειών που υπεισέρχονται και στις πιο μικρές λεπτομέρειες (Ησαΐας, Ζαχαρίας, κ.α.), ενώ για τους λοιπούς ιδρυτές θρησκειών δεν υπάρχει τίποτε ανάλογο. Ο ίδιος ο Ιησούς είπε «μη νομίσετε πως ήρθα για να καταργήσω το νόμο ή τους προφήτες. Δεν ήρθα για να τα καταργήσω, αλλά για να τα πραγματοποιήσω» (Ματθ. 5,17).
Οι λοιποί ιδρυτές θρησκειών είναι απλοί άνθρωποι. Ο Ιησούς όμως είναι Θεός και άνθρωπος. Ο ίδιος λέγει «αυτός που έχει δει εμένα, έχει δει τον Πατέρα», τον Θεό (Ιωάννης 14,9). Ποτέ κανείς άλλος προφήτης που ήθελε να τον λαμβάνουν στα σοβαρά οι άνθρωποι, δεν τόλμησε να ισχυριστεί κάτι τόσο μεγαλειώδες. Και συνεχίζει ο Ιησούς: «Ο Θεός μου έδωσε όλη την εξουσία στον ουρανό και στη γη» (Ματθ. 28,18). Μάταια θα ψάξουμε σε άλλους για τέτοιες βασιλικές διατυπώσεις και αποδείξεις.
Ο Ιησούς είναι το μήνυμα, το Ευαγγέλιο. Αυτός είναι «η οδός, η αλήθεια και η ζωή» (Ιωαν. 14,6). Οι λοιποί διαθέτουν νόμους, γνώμες, ηθική και ήθος δικής τους εμπνεύσεως.
ΙΣΛΑΜ: Ο Θεός εδώ είναι Θεός της αυθαιρεσίας. Έχει εκ προοιμίου καταδικάσει το ήμισυ της ανθρωπότητας (μοιρολατρία, κισμέτ…). Ο άνθρωπος δεν έχει στα πλαίσια της φυλακής του νόμου και πολλά περιθώρια για ελευθερία βουλήσεως.
ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ: Η διδασκαλία του δεν ενδιαφέρεται για Θεό, αναφέρεται όμως κατά κόρων σε υπερπληθώρα δαιμόνων. Όλα περιστρέφονται κατ’ εξοχήν γύρω από τον ανθρώπινο πόνο και τους τρόπους αποφυγής του. Ο Βούδας επιχειρεί να λυτρώσει τον άνθρωπο από τον πόνο με την βοήθεια κανόνων, απαγορεύσεων, οδηγιών και διαλογισμού (αντιπαραβάλατε εδώ την αξία του πόνου στα πλαίσια του Χριστιανισμού). Οποιαδήποτε λανθασμένη στάση ή συμπεριφορά ζωής επιφέρει την μετενσάρκωση σε κατώτερο και λιγότερο εξελιγμένο ον (τσακάλι, μικρόβιο…). Δεν υπάρχει πίστη αλλά κεντρική διδασκαλία είναι ο νόμος. «Η ζωή είναι πόνος, ο πόνος είναι ζωή» έλεγε ο Βούδας. Τίποτα γύρω μας δεν είναι αληθινό. Κάθε «είναι» αποτελεί ψευδαίσθηση.
ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ: Τίποτε δεν είναι ιστορικά κατοχυρωμένο. Όλα κινούνται στη σφαίρα του μύθου και της μυθοπλασίας. Οτιδήποτε είναι αρεστό μπορεί να αναγορευθεί σε θεό. Αποκλείεται βεβαίως να ανακαλύψει κανείς την αλήθεια μέσα στο ειδωλολατρικό τούτο καλειδοσκόπιο. Κάθε προσωπική επαφή προς οποιαδήποτε από όλες αυτές τις θεότητες είναι επίσης αδύνατη. Σε όλα τούτα θα πρέπει να προστεθεί και ο φόβος από τα αναρίθμητα δαιμόνια (όπως η θεά Κάλι). Οι φρικαλεότητες των κοινωνικών δομών, όπως ορίζονται από το σύστημα των καστών, είναι όχι μόνο μη θεϊκές, αλλά και μη ανθρώπινες και μη ανεκτές. Κι ο Ιησούς είδε τη μιζέρια αυτή των ανθρώπων και «τους σπλαχνίσθηκε γιατί ήταν ταλαιπωρημένοι και εγκαταλειμμένοι σαν πρόβατα που δεν έχουν ποιμένα» (Ματθ. θ΄, 36), αλλά ο δικός του λόγος ήταν «…να’ χετε θάρρος, γιατί εγώ τον έχω νικήσει τον κόσμο» (Ιωάν. 16,33) και το κακό και διαβεβαίωσε ότι όποιος παραμένει σε Αυτόν, θα είναι ελεύθερος.
Όλες οι άλλες θρησκείες προσφέρουν αυτολύτρωση μέσω εξαντλητικών οδηγιών, εντολών και ηθικής, αλλά οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές για τον άνθρωπο. Ο Ιησούς όμως έχει κάνει ήδη τα πάντα για αυτόν: «ο Υιός του Ανθρώπου δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη ζωή του λύτρο για όλους (Ματθ. 20,28).
Κλάους Κένεθ,
Απόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο “Θεοί, είδωλα, γκουρού. Από τη σκιά της πλάνης στο φως της Ορθοδοξίας”. Εκδ. Ἐν Πλῶ, Αθήνα, 2012